به گزارش خبرنگار مهر، دکتر احمدعلی کیخا در نشست خبری پیش از ظهر دوشنبه در سازمان محیط زیست به مناسبت هفته تالابها برگزار شده بود، با بیان این مطلب افزود: در حال حاضر 168 کشور عضو کنوانسیون رامسر هستند و در مجموع 2 هزار و 171 تالاب با مساحت 207 میلیون هکتار در سراسر جهان عضو این کنوانسیون هستند.
به گفته وی، در ایران 24 سایت شامل 32 تالاب با مساحتی برابر 1.5 میلیون هکتار عضو رامسر سایت هستند.
کیخا با بیان اینکه تالابها هنگامی در شرایط مطلوب هستند که اکوسیستم منطقه در شرایط مطلوبی باشد، اظهار داشت: تالاب ها مزایای بسیار زیادی دارند و دارای بیشترین تنوع زیستی هستند به طوریکه 50 درصد تنوع زیستی هر کشوری به تالاب ها اختصاص دارد. همچنین این اکوسیستم منبعی برای آب شرب، کنترل سیلاب، فرسایش خاک و حفظ حیات وحش و بهره برداری جوامع محلی محسوب می شوند.
وی با اشاره به اهمیت تالابها برای جوامع محلی اطراف هر تالاب تصریح کرد: این تالاب ها از جمله تالاب شادگان در استان خوزستان در تولید، ایجاد اشتغال و درآمدزایی بسیار مهم هستند و نقش ارزنده‌ای در معیشت مردم محلی منطقه دارند. این در حالی است که هزینه احیا و بهره برداری از بخش تالابی از سایر بخش ها به مراتب کمتر است حتی این هزینه ها از هزینه های بهره برداری در بخش کشاورزی بسیار پایین تر است، اما متاسفانه در گذشته به اهمیت تالابها توجه نشده و پس از کنوانسیون رامسر هر ساله دوم فوریه به عنوان روز جهانی تالاب ها، همایشها و مراسمی برای توجه به این اکوسیستم ارزشمند برگزار می شود.
معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست با بیان اینکه امسال روز جهانی تالابها با عنوان تالاب ها و کشاورزی نامگذاری شده است، تصریح کرد: تالابها و کشاورزی دو جزء رشد و توسعه کشور محسوب می شوند، اما متاسفانه همواره در کشور ما با عنوان دو رقیب سرسخت اقدام کرده اند و تاکنون هرگز نتیجه توسعه کشاورزی برای تالاب ها مثبت نبوده است.
کیخا یادآور شد: به عنوان مثال در پارک ملی دریاپه ارومیه آنچه که بیشترین تاثیر را در نابودی این تالاب ارزشمند کشور داشته توسعه بی رویه کشاورزی بدون توجه به حق ابه این تالاب بوده است. سطح زیرکشت کشاورزی در حوزه این تالاب در گذشته برابر 158 هزار هکتار بوده اکنون به 450 هزار هکتار تا 700 هزار هکتار افزایش یافته است. یعنی در این حوزه در حال حاضر حداقل 350 هزار هکتار افزایش سطح کشت داشته ایم و چنانچه مجموع درآمد حاصل از بخش کشاورزی در کل این حوزه 650 میلیون دلار باشد در قیاس با قراردادن اکوسیستم ارزشمند دریاچه ارومیه در شرایط بحران این درآمد به هیچ عنوان صرفه ندارد.
به گفته وی، در حال حاضر بخش کشاورزی نه تنها چالش و بحران را در دریاچه ارومیه تحمیل کرده است بلکه این بحرانها گریبان خود کشاورزان منطقه را از جهت بادهای نمکی و شور شدن آب چاه‌های کشاورزی گرفته است.
وی افزود: در حوزه هامون و بختگان نیز توسعه بی رویه کشاورزی تاثیرات بسیار وسیعی در این تالابها داشته است به عنوان مثال ایجاد سد سیوند در بالادست تالاب بختگان منجر به افزایش تولید برنج در این منطقه خشک و نیمه خشک شد و در نهایت خشکیدگی تالاب بختگان را به ارمغان آورد.
معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست با اشاره به اهمیت کشاورزی در تولید، درآمد، اشتغال و نیاز به تامین غذا از یکسو و رقابت آن با تالابها از سوی دیگر اظهار داشت: امسال در روز جهانی تالابها سازمان محیط زیست سعی می کند کشاورزی و تالاب ها را به عنوان شریک به جای رقبای ویران‌کننده برای عموم مردم و مسئولان جا بیاندازد تا بتوانیم هم احیای تالاب ها را و هم کشاورزی پایدار را در آینده توسعه دهیم.
معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: اگر می‌خواهیم مسئله دریاچه ارومیه حل شود باید نگاه را به این امر اصلاح کنیم و با ذینفعان در این خصوص رایزنی کنیم .
کیخا با اشاره به رویکرد مثبت دیگر دستگاهها در دولت جدید نسبت به مسائل محیط زیست تصریح کرد: وزیر نیرو خود مطرح کرده است که اگر به جمع بندی برسیم که یک سد ضررش بیش از منفعتش باشد خراب خواهد شد این در حالی است که در گذشته هرگز باب تفکر در این خصوص هم باز نمی شدو وزرا چنین رویکرد هایی نداشتند.
کیخا بیان کرد: سازمان محیط زیست متولی حفاظت از محیط زیست است بنابراین احیای تالابها باید از دستگاه‌های ذیربط مطالبه شود و ما در جلساتی که با وزارت نیرو داشته‌ایم باید تمام سد های دریاچه اورمیه مورد ارزیابی قرار گیرد و اگر توجیهی در گذشته وجود داشت اکنون توجیه باید به شکل دیگری باشد چرا که ممکن است توجیه گذشته اکنون کارساز نباشد. چرا که در گذشته ارزیابی به صورت نقطه‌ای بود ولی اکنون به این شکل نخواهد بود.
وی ادامه داد: با وزارت جهاد کشاورزی نیز تعاملی داشته تا در حوزه ارومیه طرح پایلوت توسعه کشاورزی را اجرا کنیم و درخواست کردیم که در بقیه روستاها نیز این پایلوت صورت گیرد؛ از نظر بنده اگر به جمع بندی برسیم که سدی ساخته شده که هزینه به جوامع وارد کرده و منفعتش کمتر از ضررش بوده باید تخریب شود و باید این کار صورت گیرد.
معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست اظهار داشت: اگر در خصوص دریاچه ارومیه احیا باید صورت گیرد باید این امر انجام شود و رفتارهای خود را اصلاح کنیم ما از وزارت نیرو درخواست کردیم که اطلاعات را به دفتر ارزیابی ما ارایه دهد تا با توجه به رویکرد مدیریت سازمان و تقویت آن، این امر انجام شود و به جمع بندی برسیم. در واقع با توافقی که اخیرا با وزارت نیرو داشتیم این امر باید صورت گیرد.
کیخا در خصوص تالاب هامون نیز افزود: به قدر کافی به تالاب هامون توجه نکرده و این تالاب به اندازه کافی دیده نشده است که امیدواریم در روز جهانی تالاب توجه ویژه ای به تالابها شود کما اینکه گری لوئیس نیز مقاله ای در خصوص دریاچه هامون ارائه خواهد کرد و باید بگویم استفاده از ظرفیت حق آبه تالاب هامون به خوبی صورت نگرفته است ولی خوشبختانه با تسلط رئیس جمهور به این مسائل امیدواریم این مشکلات حل شود.
به گفته وی، بهره برداری خردمندانه از تالابها باید صورت بگیرد و به اعتقاد بنده تالابها همه‌اش هزینه نیست بلکه 4 تا 5 هزار اشتغال در تالاب پریشان وجود داشته که اکنون نیست و همچنین 4 هزار پروانه شکار در تالاب هامون در گذشته وجود داشته که اکنون با وجود وضعیت بحرانی تالاب هامون این امر به این شکل نیست؛مسئولان فکر نکنند که جلوی آب را می‌گیرند و کشاورزی را توسعه می‌دهند باید بدانند که اگر آب به تالاب نرسد منشا ریزگردها شده و اشتغال از بین می‌رود.
معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص بازدید از مردم از تالابها گفت: به نفع ما است که مردم از تالاب ها بازدید کنند و از نزدیک وضعیت آن را مشاهده کنند ولی این موضوع مدیریتش با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است بنابراین بازدید مردم به منفعت تالاب ها است که ما کمیته طبیعت‌گردی نیز در این زمینه داشته و سیاست گذاری و آیین نامه وجود دارد و مانعی برای بازدید مردم وجود ندارد.
به اعتقاد کیخا، برای حفاظت بیشتر تالاب ها یکی از مهمترین بخشهایی که باید درگیر شوند، خود مردم و جوامع محلی هستند، لذا از سازمانهای مردم نهاد دعوت کرده ایم تا با بررسی نقاط قوت و ضعف هر تالاب در هر منطقه به کمک سازمان محیط زیست بیایند.
وی از تشکیل دفتر ایستگاههای تالابی مردم نهاد در معاونت محیط طبیعی سازمان محیط زیست خبر داد و افزود: امیدواریم در حوزه تخصصی هر یک از تالابهای کشور در هر شهرستان و استان حداقل یک سازمان مردم نهاد فعال داشته باشیم.
معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست با بیان اینکه در حال حاضر 250 تالاب در سراسر کشور شناسایی شده اند، یادآور شد: از این تعداد حدود 85 تالاب، جزو تالاب های مهم کشور هستند که 24 تای آنها عضو کنوانسیون رامسر و از این تعداد 6 تالاب جزو تالاب های مونترو یعنی تالابهای در معرض خطر شدید و بحرانی هستند.
به گفته کیخا، تالابهای هامون هیرمند و صابوری، بختگان و انزلی از تالابهای لیست مونترو هستند، اما دریاچه ارومیه هنوز وارد این لیست نشده و امیدواریم که با اقدامات احیایی که در مورد این تالاب در معرض خطر انجام شده این تالاب وارد این لیست نشود.
وی یادآور شد: در سالهای گذشته 7 تالاب از کشور عضو لیست مونترو و تالابهای در معرض خطر بودند، اما در حال حاضر تالاب آلماگل، آجی‌گل و آلاگل با اقدامات احیایی که انجام شده از لیست مونترو خارج شده‌اند.
نظر شما